Yazılım Türleri

 

Açık Kaynak Yazılım Nedir?

Açık kaynaklı yazılım, herkesin inceleyebileceği, değiştirebileceği ve geliştirebileceği kaynak kodlu bir yazılımdır. "Kaynak kod", çoğu bilgisayar kullanıcısının görmediği bir yazılım parçasıdır; bilgisayar programcılarının bir yazılım parçasının çalışma şeklini değiştirmek için kullanabilecekleri koddur. Bir bilgisayar programının kaynak koduna erişimi olan programcılar, ona özellikler ekleyerek veya her zaman düzgün çalışmayan parçaları düzelterek bu programı geliştirebilir.

LibreOffice ve GNU Image Manipulation Program, açık kaynaklı yazılımlara örnektir. 

Kapalı Kaynak Yazılım Nedir?

Bazı yazılımlar, yalnızca onu oluşturan kişi üzerinde, ekibinde veya kuruluşunda (ve üzerinde kontrolünü ellerinde tutan) değiştirebilen kaynak koduna sahiptir. İnsanlar bu tür bir yazılımı "tescilli" veya "kapalı kaynak" yazılımı olarak adlandırır. Yalnızca tescilli yazılımların orijinal yazarları bu yazılımı yasal olarak kopyalayabilir, inceleyebilir ve değiştirebilir. Ve tescilli yazılımı kullanmak için, bilgisayar kullanıcıları (genellikle bu yazılımı ilk kez çalıştırdıklarında görüntülenen bir lisansı imzalayarak) yazılımın yazarlarının açıkça izin vermediği yazılımla hiçbir şey yapmayacaklarını kabul etmelidirler. Microsoft Office ve Adobe Photoshop, tescilli yazılımlara örnektir.

Özgür Yazılım Nedir?

“Özgür yazılım”, kullanıcıların özgürlüğüne ve topluluğa saygı duyan yazılım demektir. Kabataslak,kullanıcıların bir yazılımı çalıştırma, kopyalama, dağıtma, çalışma, değiştirme ve geliştirme özgürlüğüne sahip olduğu anlamına gelir. Öyleyse, “özgür yazılım” bir fiyat değil, özgürlük meselesidir. İngilizcedeki "free" kelimesinden kaynaklı olarak, bu kavramı anlamak için, “bedavayı” değil “ifade özgürlüğünü” düşünmek gerekiyor. Bazı durumlarda, Fransızca ve İspanyolca'dan özgürün karşılığı olarak libre ödünç alınarak “libre” yazılım kavramı da, yazılımın bedelsiz olduğu değil özgür olduğunu kastetmek için kullanılıyor.

Dört temel özgürlük

Bir program, eğer kullanıcıları dört temel özgürlüğe sahipse bir özgür yazılımdır: [1]

§  Herhangi bir amaç için, istediğiniz şekilde yazılımı çalıştırma özgürlüğü (0 numaralı özgürlük).

§  Her ne istiyorsanız onu yaptırmak için programın nasıl çalıştığını ögrenmek ve onu değiştirme özgürlüğü (1 numaralı özgürlük). Yazılımın kaynak koduna ulaşmak, bu iş için ön koşuldur.

§  Kopyaları dağıtma özgürlüğü, böylece başkalarına yardım edebilirsiniz (2 numaralı özgürlük).

§  Değiştirilmiş sürümlerinizin kopyalarını dağıtma özgürlüğü (3 numaralı özgürlük). Böylece değişikliklerinizden yararlanması için tüm topluma bir şans vermiş olursunuz. Kaynak koduna erişmek, bunun için bir ön koşuldur.

 

Açık kaynaklı yazılım ile diğer yazılım türleri arasındaki fark nedir?

Özel bir yazılımla yaptıkları gibi, kullanıcılar açık kaynaklı yazılım kullandıklarında lisans koşullarını kabul etmek zorundadırlar; ancak açık kaynaklı lisansların yasal şartları özel lisanslarınkilerden önemli ölçüde farklıdır.

 

Açık kaynaklı lisanslar, insanların yazılımı kullanma, çalışma, değiştirme ve dağıtım şeklini etkiler. Genel olarak, açık kaynaklı lisanslar, bilgisayar kullanıcılarına açık kaynaklı yazılımı istedikleri herhangi bir amaç için kullanma izni verir. Bazı açık kaynaklı lisanslar - bazılarının "copyleft" lisansı olarak adlandırdığı şey - değiştirilmiş bir açık kaynak programı yayınlayan herkesin, aynı zamanda bu programın kaynak kodunu da serbest bırakması gerektiğini şart koşar. Ayrıca, bazı açık kaynaklı lisanslar, bir programı değiştiren ve başkalarıyla paylaşan herhangi birinin, bunun için bir lisans ücreti ödemeden o programın kaynak kodunu paylaşması gerektiğini şart koşar.

 

Tasarım gereği, açık kaynaklı yazılım lisansları, diğer kişilerin kaynak kodunda değişiklik yapmalarına ve bu değişiklikleri kendi projelerine dahil etmelerine izin verdiği için işbirliğini ve paylaşımı teşvik eder. Bilgisayar programcılarını, istedikleri zaman açık kaynaklı yazılıma erişmeye, görüntülemeye ve değiştirmeye, başkalarının çalışmalarını paylaşırken aynı şeyi yapmalarına izin verdiği sürece teşvik ederler.

Libre Office Yazılımının Özgür Olmasının Avantajları:

1-Herkes (kişiler, gruplar, şirketler, kuruluşlar vb.) LibreOffice'i istediği amaç için kullanmakta ve dağıtmakta özgürdür.

2-Özgür yazılım olması sebebiyle isteyen herkes ihtiyaç duyması halinde kaynak kodlarını kopyalayarak yeni bir ad altında geliştirme hakkına sahiptir.

Libre Office Özellikleri:

LibreOffice İçin Lisans Bedeli Ödemenize Gerek Yok

LibreOffice, bir özgür yazılım lisansı olan Mozilla Kamu Lisansı (sürüm 2.0) ile dağıtılmaktadır. İstediğiniz gibi özgürce kullanabilir ve başkalarına kopyalayabilirsiniz. Özellikle dikkat çeken yanı birçok ofis uygulamasında ücretli olan çeşitli eklenti ve ek özelliklerin (PDF olarak dışa aktarmak gibi) yazılım ile ücretsiz olarak sunulmasıdır.

100’ün Üzerinde Dil Desteği

Yazılım 100’ün üzerinde dili desteklediği gibi 70’den fazla dil ve lehçenin üzerinde yazım denetimi yapabilmektedir.

Birçok Genel Dosya Biçimi İle Uyumludur

LibreOffice, Microsoft Office, HTML, WordPerfect, XML ve Lotus 1-2-3 dosya biçimleri gibi en fazla bilinen genel dosya biçimleri ile tam uyumludur.

Değişik İşletim Sistemlerinde de Çalışır

LibreOffice, Microsoft Windows, Linux ve MacOS X gibi birçok farklı işletim sisteminde sorunsuz olarak çalışabilmektedir.

Kullanmak İçin Bir Üretici Şifresine İhtiyaç Duymuyor

Yazılımda geliştirilmiş XML (Genişletilebilir İşaretleme Dili) dosya biçimi kullanılmaktadır. Microsoft Office ile kayıt edilmiş olan (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) dosyaları açarak üzerinde düzenleme yapmanıza ve yine aynı biçimlerde kayıt etmenize olanak sağlar. Ayrıca LibreOffice uygulamaları OpenDocument adı verilen açık ve özgür bir ISO standardını kullanmaktadır. XML tabanlı olan bu özgür dosya yapısı kullanıcıların LibreOffice kullanma zorunluğu olmadan dosyalarını açabilmesini sağlar. OpenDocument olarak kayıt edilmiş dosyalar bu biçim ile uyumlu herhangi bir yazılım kullanılarak hem açılabilir hem de düzenlenebilirler.

Bu yazılımı kullanarak ofis ortamında gereken tüm çalışmaları rahatlıkla yapabilirsiniz. LibreOffice içindeki uygulamalar Microsoft Office’nin çok benzeri gibi dursa da LibreOffice programında bazı farklı ve yeni özellikler bulunmaktadır. Diğer bir deyişle tüm ofis işlerinizi bu platforma taşıyarak hiç bir ücret ödemeden rahatlıkla çalışabilirsiniz.

Yazılımın İçerisinde Neler Var?

LibreOffice, yazılımının içinde aşağıdaki başlıklarda tanımlanmış olan her biri farklı bir işinizi yapmanıza yardımcı olacak programlar bulunur. Şimdi bunların neler olduklarını ve ne işe yaradıklarını kısaca anlatalım.

Writer : Görünümü tamamen Microsoft Word’e benzemektedir. Gelişmiş bir kelime işlemci olarak düşünebilirsiniz. Ek bir yazılıma gerek olmadan PDF dosyalarını da oluşturabilirsiniz.

Calc : Microsoft Excel’e çok benzeyen bir hesap tablosu olarak çalışmakta ve PDF biçiminde dışa aktarım yapabilmenize olanak sağlamaktadır.

İmpress : Microsoft Poweroint benzeri bir sunum yazılımı olarak kullanılabilir. Sunumları Adobe Flash (SWF) dışa aktarma ve Flash yüklü bilgisayarlarda oynatmaya olanak sağlar. Microsoft PowerPoint’in .ppt dosyalarını okuma ve sunumları PDF olarak dışa aktarma özellikleri mevcuttur.

Draw : Microsoft Visio’ya çok benzeyen bir diyagram oluşturma ve vektörel grafik düzenleme uygulaması olarak dikkat çeker. Akış diyagramlarından organizasyon şemalarına kadar çeşitli çizim ihtiyaçları için kullanılmaktadır. PDF dosyalarını içe aktarıp içeriğini düzenleyebilirsiniz.

Math : Matematik formülleri oluşturmak ve bunlarla düzenlemeler yapmak için kullanılır. Burada oluşturulan formüller diğer LibreOffice yazılımlarının içinde kullanılabilir. Yine PDF olarak dışa aktarım özelliği mevcuttur.

Base : Microsoft Access benzeri bir veritabanı yazılımı olarak karşımıza çıkar ve oluşturulacak veritabanları ile istenilen çalışmalar yapılabilir.

Şu eksikliği de hemen belirtelim; LibreOffice, Microsoft Office belgelerdeki makroları çalıştırmaz. Sadece bu belgeleri tekrar aynı programda çalıştırmak isteyebileceğinizi düşünerek bu makroları saklar.

Microsoft Office Özellikleri:

Ofis programları bilgisayar kullanıcılarının vazgeçilmezleri arasındadır. Yalnızca Microsoft Office programlarının tüm dünyada bir milyardan fazla kullanıcısı vardır. Ofis programlarını, işletim sistemi üzerinde bulunan uygulamaların ihtiyaçlarını karşılayacak yeterlilikte olmadığını keşfeden kullanıcılar satın alır. Örneğin, Windows'un tüm sürümlerinde ücretsiz olarak bulunan ve bir sözcük işleme uygulaması olan Microsoft WordPad'i kullanarak kitap yazmak neredeyse imkansızdır. Ancak, kullanıcıya çok daha fazla özellik sunan Microsoft Word uygulaması ile bir kitap kesinlikle yazılabilir.

Ayrıca işletmeler de ofis programları kullanmaktadır. Ofis programlarının kullanımı özellikle büyük şirketlerin standartları arasındadır. İş paketlerinde yer alan uygulamalar arasında; kullanıcıların büyük veri tabanlarını yönetmek, gelişmiş elektronik tablo hesaplamaları yapmak, müzik ve video içeren güçlü ve heyecan verici sunumlar hazırlamak için uygulamalar bulunur.

Özellikle yeni nesil ofis programları çalışanlara, işbirliği yapılmasına ve ortak çalışmaya imkân sağlayan yetenekler sunuyor. Bu imkanlar, yeni perspektiflere ve fikirlere erişim sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda kişisel ve profesyonel olarak varlığını bilmediğimiz yeni projeler için kapılar açıyor.

Bir iş insanı hangisini tercih etmelidir?

Genel eğilim MS Office programları üzerine olmuştur.Fakat Libre Office yazılımlarının da ücretsiz ve özgür bir yazılım olmasının yanında birçok avantajı vardır.Burada tercih kullanıcınındır.